ο Ρινική κοιλότητα, επίσης Navisa Cavitas, καλείται σε ζεύγη και είναι μέρος των αεραγωγών. Παίζει λοιπόν σημαντικό ρόλο στην αναπνοή και στεγάζει επίσης τον οσφρητικό βλεννογόνο, ο οποίος σχετίζεται με την οσφρητική διαδικασία.
Τι είναι η ρινική κοιλότητα;
Η μύτη σχηματίζεται από ένα οστό πλαίσιο που συμπληρώνεται από πλάκες χόνδρου. Τα ορατά μέρη της μύτης περιλαμβάνουν τα ρουθούνια, το ρινικό διάφραγμα και επίσης τα ρουθούνια. Ωστόσο, το εσωτερικό μέρος της μύτης είναι πολύ μεγαλύτερο από το εξωτερικό ορατό μέρος. Σχηματίζεται από τη ρινική κοιλότητα (Cavitas nasi). Η ρινική κοιλότητα οριοθετείται στον πυθμένα από τον σκληρό ουρανίσκο (palatum durum), ο οποίος με τη σειρά του σχηματίζεται από το άνω γνάθο και το υπερώτιο οστό.
Η κορυφή και η πλάτη οριοθετούνται από το αιμοειδές οστό (os ethmoidale) της βάσης του κρανίου. Η ρινική κοιλότητα κλείνει πλευρικά με τους τρεις στροβίλους, τις λεγόμενες κόγχες, οι οποίες προεξέχουν στη ρινική κοιλότητα. Οι στροβίλοι διευρύνουν την επιφάνεια της βλεννογόνου μεμβράνης της μύτης. Οι χοάνες, ζευγαρωμένα ανοίγματα στη ρινική κοιλότητα, σχηματίζουν τη μετάβαση από τη ρινική κοιλότητα στον φάρυγγα. Οι παραρρινικοί κόλποι ανοίγουν στις πλευρικές διόδους της ρινικής κοιλότητας.
Η ρινική κοιλότητα σχηματίζει έτσι μια σχεδόν τριγωνική, πυραμιδική κοιλότητα. Αυτό διαιρείται στη μέση από το μερικώς χόνδρο, μερικώς οστικό ρινικό διάφραγμα σε ένα δεξί και ένα αριστερό μισό.
Ανατομία & δομή
Στη ρινική κοιλότητα, ο ρινικός προθάλαμος, που ονομάζεται επίσης νυστέριο, που βρίσκεται μέσα στην εξωτερική μύτη, μπορεί να διακριθεί από τη βαθύτερη ρινική κοιλότητα (cavum nasi proprium). Το ρινικό προθάλαμο αντιστοιχεί περίπου στην επέκταση του ala και είναι επενδεδυμένο με πολυεπίπεδη κερατινοποιημένη πλακώδες επιθήλιο. Επιπλέον, ρινικές τρίχες και μικρά σμήγμα και ιδρώτα αδένες βρίσκονται στο δέρμα του προθάλαμου.
Στο λεγόμενο λεμόνι, μια τοξωτή κορυφογραμμή, είναι η μετάβαση από τον ρινικό προθάλαμο στη ρινική κοιλότητα. Η επένδυση της ρινικής κοιλότητας αλλάζει επίσης εδώ και υπάρχει μια μετάβαση από το πολυστρωματικό κερατινοποιημένο πλακώδες επιθήλιο στο αναπνευστικό επιθήλιο. Το αναπνευστικό επιθήλιο αναφέρεται επίσης εδώ ως ρινικός βλεννογόνος. Πρόκειται για ένα δέρμα με πολλές μικρές βλεφαρίδες που μπορούν να μεταφέρουν ξένα σωματίδια από τον αέρα στον ρινοφάρυγγα. Τα κυτταρικά κύτταρα διασφαλίζουν την παραγωγή βλέννας και πολλοί αδένες διασφαλίζουν ότι η βλεννογόνος μεμβράνη υγραίνεται.
Αυτή η περιοχή των βλεννογόνων διακόπτεται από μια μικρή περιοχή που είναι επενδεδυμένη με οσφρητική βλεννογόνο μεμβράνη (pars olfactoria). Η οσφρητική βλεννογόνος μεμβράνη βρίσκεται κυρίως στην άνω ρινική κόγχη και έχει περίπου 1,3 cm² σε κάθε πλευρά σε ενήλικες. Η ρινική βλεννογόνος μεμβράνη παρέχεται νευρικά από το οφθαλμικό νεύρο και το άνω γνάθο. Αντίστοιχα, η παροχή αίματος πραγματοποιείται μέσω της οφθαλμικής αρτηρίας και των κλάδων της άνω γνάθου.
Λειτουργία & εργασίες
Η ρινική κοιλότητα έχει τρεις κύριες λειτουργίες. Από τη μία πλευρά, χρησιμοποιείται για τη θέρμανση, τον καθαρισμό και την υγρασία του αέρα που αναπνέουμε. Η βλεννογόνος μεμβράνη της ρινικής κοιλότητας είναι κυρίως υπεύθυνη για αυτή τη λειτουργία. Όπως αναφέρθηκε ήδη, υπάρχουν βλεφαρίδες στην επιφάνεια του βλεννογόνου. Αυτές οι τρίχες κινούνται ρυθμικά προς τον ρινοφάρυγγα και μεταφέρουν μικρά ξένα σωματίδια όπως σωματίδια σκόνης.
Κύτταρα κυττάρων είναι ενσωματωμένα μεταξύ του πηκτωμένου επιθηλίου. Αυτά παράγουν τη λάσπη στην οποία κολλούν τα ξένα σωματίδια. Τα κύτταρα του επιθηλίου και των κυλίνδρων με σιλικόνη συνεργάζονται επίσης για την υγρασία του αέρα που αναπνέουμε. Ο κορεσμός υδρατμών στη ρινική κοιλότητα είναι πάνω από 90%. Επιπλέον, ένα πλέγμα φλεβών στη βλεννογόνο μεμβράνη της ρινικής κοιλότητας θερμαίνει τον αέρα. Ανάλογα με τη θερμοκρασία του αέρα που αναπνέετε, τα μικρά αγγεία είτε διευρύνονται είτε στενεύουν. Όσο πιο κρύο είναι, τόσο ισχυρότερη είναι η ροή του αίματος στο φλεβικό πλέγμα και τόσο περισσότερο θερμαίνεται ο αέρας.
Η ρινική κοιλότητα εκπληρώνει επίσης μια σημαντική λειτουργία στη διαδικασία μυρωδιάς επειδή στεγάζει το οσφρητικό όργανο. Τα οσφρητικά κύτταρα που αποθηκεύονται στον οσφρητικό βλεννογόνο είναι τα κυτταρικά σώματα του οσφρητικού νεύρου (οσφρητικό νεύρο). Αυτό αυξάνεται σε πολλές λεπτές ίνες μέσω της αιμοειδούς πλάκας στην κρανιακή βότανα και προωθεί τις πληροφορίες της στον οσφρητικό εγκέφαλο. Εκτός από αυτές τις δύο εργασίες, η ρινική κοιλότητα εκπληρώνει επίσης μια λειτουργία ως χώρος συντονισμού για τη φωνή.
Ασθένειες
Ο ρινικός βλεννογόνος τροφοδοτείται εξαιρετικά καλά με αίμα λόγω του φλεβικού δικτύου στον ρινικό βλεννογόνο και ενός έντονου δικτύου μικρών τριχοειδών κατά τη μετάβαση από τον ρινικό προθάλαμο στη ρινική κοιλότητα. Λόγω των μικρών δομών, τα αγγεία είναι πολύ λεπτά και επομένως ευαίσθητα, έτσι ώστε ακόμη και οι μικρότεροι τραυματισμοί μπορούν να οδηγήσουν σε ρινορραγίες (επίσταξη).
Οι ρινορραγίες μπορεί γρήγορα να προκληθούν από την αναπνοή αέρα που είναι πολύ ξηρός ή από τη μύτη. Αλλά η αιτία της αιμορραγίας δεν είναι πάντα τόσο ακίνδυνη. Ειδικά με τα μικρά παιδιά, πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε ένα ξένο σώμα στη μύτη όταν εμφανίζεται μια ρινορραγία. Η αυξημένη τάση για αιμορραγία που προκαλείται από κακοήθεις ασθένειες του αίματος μπορεί επίσης να προκαλέσει ρινορραγίες. Οι ρινορραγίες είναι συχνά ένα από τα πρώτα συμπτώματα της λευχαιμίας. Η πιο συνηθισμένη ασθένεια της ρινικής κοιλότητας, ωστόσο, είναι η απλή ρινική καταρροή, επίσης γνωστή ως ρινίτιδα από τεχνική άποψη.
Η οξεία ρινίτιδα προκαλείται συνήθως από ιούς όπως ρινοϊούς ή αδενοϊούς. Η μόλυνση οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή ρινικών εκκρίσεων και ο ασθενής παραπονιέται για «ρινική καταρροή». Οι βλεννώδεις μεμβράνες διογκώνονται, καθιστώντας δύσκολη την αναπνοή μέσω της μύτης. Επιπλέον, ο ρινικός βλεννογόνος είναι κοκκινωμένος και πιθανώς πονόλαιμος. Εάν η ρινική αναπνοή εμποδίζεται μόνιμα και η ρινική έκκριση αυξάνεται συνεχώς, ονομάζεται χρόνια ρινίτιδα. Η χρόνια ρινίτιδα οδηγεί συχνά σε χρόνια ιγμορίτιδα.
Μια φλεγμονή του βλεννογόνου της ρινικής κοιλότητας μπορεί επίσης να προκληθεί από αλλεργίες. Τα κύρια συμπτώματα εδώ είναι επίσης μειωμένη ρινική αναπνοή και αυξημένη έκκριση. Επιπλέον, υπάρχουν συχνά επιθέσεις φτερνίσματος και σοβαρός κνησμός στη μύτη.
