ο Η ινωδόλυση χαρακτηρίζεται από τη διάλυση της ινώδους από το ένζυμο πλασμίνη. Υπόκειται σε πολύπλοκους ρυθμιστικούς μηχανισμούς στον οργανισμό και είναι σε ισορροπία με την αιμόσταση (πήξη του αίματος). Μια διαταραχή αυτής της ισορροπίας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή αιμορραγία ή θρόμβωση, καθώς και εμβολή.
Τι είναι η ινωδόλυση;
Ο όρος ινωδόλυση αναφέρεται στην ενζυματική διάσπαση της ινώδους. Το Fibrin είναι μια πρωτεΐνη που είναι αδιάλυτη στο νερό και παίζει σημαντικό ρόλο στην πήξη του αίματος. Αντιπροσωπεύει ένα σταυρωτά συνδεδεμένο σύστημα αποτελούμενο από πολλές πολυπεπτιδικές αλυσίδες Οι διασταυρούμενες συνδέσεις μεταξύ των μεμονωμένων πολυπεπτιδικών αλυσίδων σχηματίζονται μέσω ομοιοπολικών πεπτιδικών δεσμών.
Ως το κύριο συστατικό των θρόμβων στο αίμα (θρόμβωση), η ινωτίνη είναι υπεύθυνη για τη σταθερότητά τους. Κατά τη διάρκεια της ινωδόλυσης, οι διασυνδέσεις του δικτύου διασπώνται, με αποτέλεσμα υδατοδιαλυτά θραύσματα. Αυτά τα θραύσματα μεταφέρονται στη συνέχεια μέσω της ροής του αίματος.
Σε περίπτωση τραυματισμών, η αιμόσταση (πήξη του αίματος) εμφανίζεται πάντα πρώτα, έτσι ώστε να σταματά η αιμορραγία. Ωστόσο, η αιμόσταση ενεργοποιεί επίσης αμέσως την ινωδόλυση. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία επούλωσης του τραύματος, η ισορροπία μετατοπίζεται υπέρ της ινωδόλυσης.
Λειτουργία & εργασία
Η λειτουργία της ινωδόλυσης είναι να περιορίσει τη διαδικασία πήξης του αίματος σε τραυματισμούς. Διαφορετικά, η αιμόσταση θα συνεχιζόταν μέχρι να μπλοκαριστεί το τραυματισμένο αιμοφόρο αγγείο. Η συνέπεια θα ήταν μια θρόμβωση, η οποία θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε θανατηφόρα εμβολή.
Η διαδικασία επούλωσης πληγών πραγματοποιείται στο πλαίσιο μιας επακριβώς συντονισμένης ισορροπίας μεταξύ σχηματισμού θρόμβου και διάσπασης θρόμβου. Η ινωδόλυση μπορεί να ενεργοποιηθεί ή να ανασταλεί. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η ενεργοποίηση της ινωδόλυσης μπορεί επίσης να ανασταλεί.
Η αιμόσταση ελέγχεται επίσης με ενεργοποίηση και αναστολή διαδικασιών. Αυτή η περίπλοκη ισορροπία εξασφαλίζει μια αδιατάρακτη διαδικασία επούλωσης πληγών.
Τόσο τα ενδογενή όσο και τα εξωγενή ένζυμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενεργοποίηση της ινωδόλυσης. Οι ενεργοποιητές ινωδόλυσης του ίδιου του σώματος περιλαμβάνουν τον ειδικό ιστό ενεργοποιητή πλασμινογόνου (tPA) και την ουροκινάση (uPA).
Τα ξένα ενεργοποιητικά ένζυμα παράγονται από σταφυλόκοκκους και στρεπτόκοκκους. Ο ειδικός ιστός πλασμινο-ενεργοποιητής προέρχεται από τα ενδοθηλιακά κύτταρα του τοιχώματος του αγγείου. Η απελευθέρωσή του ξεκινά κάπως καθυστερημένη από την ενεργοποίηση του συστήματος πλασμικής πήξης μέσω ενός περίπλοκου μηχανισμού ελέγχου.
Ο ειδικός ιστός ενεργοποιητής πλασμίνης είναι μια πρωτεάση σερίνης που ελέγχει τη μετατροπή του πλασμινογόνου σε πλασμίνη. Η πλασμίνη, με τη σειρά της, είναι το πραγματικό ένζυμο αποικοδόμησης ινώδους. Ο άλλος ενδογενής ενεργοποιητής ινωδόλυσης ουροκινάσης (uPA) μετατρέπει επίσης το πλασμινογόνο σε πλασμίνη. Η ουροκινάση ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στα ανθρώπινα ούρα. Οι ενεργοποιητές ινωδόλυσης σταφυλοκινάσης και στρεπτοκινάσης παράγονται από τα αντίστοιχα βακτηριακά στελέχη και επίσης μετατρέπουν το πλασμινογόνο σε πλασμίνη. Το αιμολυτικό αποτέλεσμα οδηγεί σε περαιτέρω εξάπλωση της λοίμωξης.
Ωστόσο, και τα τέσσερα ένζυμα χρησιμοποιούνται επίσης ως δραστικά συστατικά σε φάρμακα για τη θεραπεία της θρόμβωσης. Η πλασμίνη που σχηματίζεται έχει ως στόχο τη διάσπαση της ινώδους. Ο θρόμβος διαλύεται. Για τον περιορισμό της ινωδόλυσης, ωστόσο, σχηματίζονται στο σώμα αμφότεροι οι αναστολείς της ενεργοποίησης της ινωδόλυσης και οι άμεσοι αναστολείς της πλασμίνης.
Μέχρι σήμερα, έχουν ανακαλυφθεί τέσσερις διαφορετικοί αναστολείς των ενεργοποιητών ινωδόλυσης. Όλοι ανήκουν στην οικογένεια Serpine και αναφέρονται ως PAI-1 έως PAI-4 (αναστολέας ενεργοποιητή πλασμινογόνου). Αυτοί οι αναστολείς αποθηκεύονται στα αιμοπετάλια. Όταν τα αιμοπετάλια ενεργοποιούνται, απελευθερώνονται και με τη σειρά τους αναστέλλουν τους ενεργοποιητές ινωδόλυσης.
Η πλασμίνη μπορεί επίσης να ανασταλεί άμεσα. Αυτό γίνεται κυρίως από το ένζυμο άλφα-2-αντιπλασμίνη. Κατά τη διάρκεια της πήξης του αίματος, αυτό το ένζυμο διασυνδέεται με τα πολυμερή ινώδους έτσι ώστε ο θρόμβος να σταθεροποιείται έναντι της ινωδόλυσης. Ένας άλλος αναστολέας της πλασμίνης είναι η μακροσφαιρίνη.
Υπάρχουν επίσης τεχνητοί αναστολείς της πλασμίνης. Αυτά τα δραστικά συστατικά περιλαμβάνουν τα epsilon-aminocarboxylic acid και epsilon-amine-caproic acid. Επιπλέον, το παρα-αμινομεθυλοβενζοϊκό οξύ (ΡΑΜΒΑ) και το τρανεξαμικό οξύ είναι επίσης καθένα τεχνητό αναστολέα πλασμίνης. Μερικά από αυτά τα δραστικά συστατικά χρησιμοποιούνται ως αντι-ινωδολυτικά για αυξημένη ινωδόλυση.
Ασθένειες και παθήσεις
Όπως αναφέρθηκε, η αιμόσταση και η ινωδόλυση είναι ισορροπημένα. Λεπτομερείς συντονισμένες διαδικασίες ρυθμίζουν την ενεργοποίηση και την αναστολή του σχηματισμού θρόμβων και της διάσπασης του θρόμβου. Οποιαδήποτε διαταραχή αυτής της ισορροπίας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ασθένεια.
Για παράδειγμα, εάν υπάρχει αυξημένη πήξη του αίματος χωρίς επαρκή ινωδόλυση, μπορεί να αναπτυχθεί θρόμβωση. Οι αποσπασμένοι θρόμβοι αίματος μπορούν να μεταναστεύσουν στους πνεύμονες, στον εγκέφαλο ή στην καρδιά και να προκαλέσουν εμβολές, εγκεφαλικά επεισόδια ή εμφράγματα εκεί.
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυξημένη τάση για θρόμβωση. Εκτός από την αυξημένη πήξη του αίματος λόγω υποκείμενων ασθενειών και γενετικών προδιάθεσης, οι διαταραχές της ινωδόλυσης είναι συχνά υπεύθυνες. Αποδείχθηκε ότι μια διαταραγμένη ινωδόλυση είναι η αιτία μιας θρόμβωσης ή εμβολής με μερίδιο 20 τοις εκατό.
Ανεπάρκεια πλασμινογόνου, ανεπάρκεια tPA, χαμηλή δραστικότητα tPA και ανεπάρκεια πρωτεΐνης C συζητούνται για τη χαμηλότερη δραστικότητα ινωδόλυσης (υποφιβρινόλυση). Η πρωτεΐνη-C απενεργοποιεί τους παράγοντες πήξης Va και VIIIa διασπώντας τους, προκαλώντας έτσι τη διάλυση των θρόμβων.
Η υποφιμπρινόλυση αντιμετωπίζεται συχνά χορηγώντας ενεργοποιητές πλασμινογόνου σε φάρμακα. Εκτός από την υποφιμπρινόλυση, υπάρχει επίσης η κλινική εικόνα της υπερφιμπρινόλυσης. Εδώ υπάρχει αυξημένη διάσπαση της ινώδους.
Το αποτέλεσμα είναι μια αυξημένη τάση για αιμορραγία. Κατά τη διάρκεια της υπερ-ινωδόλυσης, συχνά παρατηρείται αυξημένος αυθόρμητος σχηματισμός πλασμινογόνου. Το αποτέλεσμα ενισχύεται από τα προϊόντα διάσπασης ινώδους, επειδή αναστέλλουν επίσης τη διασταύρωση των μορίων ινώδους.
Μια άλλη αιτία της αυξημένης ινωδόλυσης μπορεί επίσης να είναι η αναστολή της άλφα-2-αντιπλασμίνης, του ενζύμου που απενεργοποιεί την πλασμίνη που αποικοδομεί την ινώδη. Εάν παραλειφθεί η απενεργοποίηση, η διακοπή της ινώδους δεν σταματά πλέον. Η υπερφιμπρινόλυση αντιμετωπίζεται συνήθως με χορήγηση τεχνητών αναστολέων πλασμίνης.
