Εστέρας χοληστερόλης είναι μόρια χοληστερόλης εστεροποιημένα με λιπαρά οξέα. Αντιπροσωπεύουν μια μορφή μεταφοράς χοληστερόλης που μπορεί να βρεθεί σε έως και 75 τοις εκατό του αίματος. Η εστεροποιημένη χοληστερόλη διασπάται ευκολότερα στο ήπαρ από ό, τι η μη εστεροποιημένη.
Τι είναι ο εστέρας της χοληστερόλης;
Ο εστέρας της χοληστερόλης είναι ένα μόριο χοληστερόλης που έχει εστεροποιηθεί με λιπαρά οξέα. Η χοληστερόλη είναι μια πολυκυκλική αλκοόλη, στην οποία η ομάδα υδροξυλίου ένα μόριο λιπαρού οξέος συνδέεται με τη βοήθεια ενός ενζύμου και το νερό διαχωρίζεται. Ο εστέρας χοληστερόλης είναι μια μορφή μεταφοράς χοληστερόλης η οποία, ως εστέρας, μπορεί επίσης να διασπάται ευκολότερα στο ήπαρ.
Το 75% της χοληστερόλης εμφανίζεται στο σώμα ως εστέρες της χοληστερόλης. Χρησιμεύει ως ενδιάμεσο προϊόν και ουσία αποθήκευσης στο μεταβολισμό του οργανισμού. Γι 'αυτό αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης διατροφής. Οι εστέρες της χοληστερόλης βρίσκονται κυρίως σε προϊόντα διατροφής των ζώων. Τα πιο κοινά λιπαρά οξέα που βρίσκονται στον εστέρα της χοληστερόλης είναι το ελαϊκό οξύ, το φοινικό οξύ και το λινελαϊκό οξύ. Το ένζυμο λεκιθίνη χοληστερόλη ακυλτρανσφεράση είναι υπεύθυνο για την εστεροποίηση της χοληστερόλης. Αυτό το ένζυμο βρίσκεται στα σωματίδια HDL και ελέγχει επίσης την εστεροποίηση της χοληστερόλης εκεί.
Τα σωματίδια HDL αποτελούνται από χοληστερόλη, τριγλυκερίδια και λιποπρωτεΐνες. Συνδεδεμένοι με τις λιποπρωτεΐνες, οι αδιάλυτοι στο νερό χοληστερόλοι εστέρες μεταφέρονται και μεταφέρονται από τα όργανα στο ήπαρ μέσω των σωματιδίων HDL. Η εστεροποίηση αυξάνει την πυκνότητα αυτών των σωματιδίων, καθιστώντας τα υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (σφιχτά συσκευασμένες λιποπρωτεΐνες).
Λειτουργία, εφέ & εργασίες
Οι εστέρες της χοληστερόλης αντιπροσωπεύουν μόνο μία μορφή μεταφοράς χοληστερόλης και συνδέονται με τις λιποπρωτεΐνες σε HDL, LDL ή VLDL. Η χοληστερόλη εμφανίζεται ελεύθερη και εστεροποιημένη με λιπαρά οξέα. Ωστόσο, η εστεροποιημένη χοληστερόλη διασπάται ευκολότερα από το ήπαρ. Μπορεί να μεταφερθεί πολύ καλά στο αίμα με τη βοήθεια λιποπρωτεϊνών.
Ο σχηματισμός του λαμβάνει χώρα στις λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας. Αυτές είναι πολύ συμπυκνωμένες λιποπρωτεΐνες. Η HDL μεταφέρει χοληστερόλη από τα εξωηπατικά όργανα (όργανα έξω από το ήπαρ) στο ήπαρ, όπου στη συνέχεια διασπάται σε χολικά οξέα. Τα χολικά οξέα απεκκρίνονται στο έντερο μέσω της χολής και ταυτόχρονα γαλακτωματοποιούν τα λίπη, τη χοληστερόλη και τους εστέρες της χοληστερόλης που λαμβάνονται από τα τρόφιμα. Πάνω από το 90 τοις εκατό της χοληστερόλης που μετατρέπεται σε χολικό οξύ μετατρέπεται ξανά στην κυκλοφορία του αίματος. Η χοληστερόλη και οι εστέρες χοληστερόλης είναι τα αρχικά υλικά για το σχηματισμό ορμονών όπως ορμόνες φύλου, μεταλλικά κορτικοειδή και γλυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη). Χρησιμεύουν επίσης στο σχηματισμό χολικών οξέων και βιταμίνης D.
Εκπαίδευση, εμφάνιση, ιδιότητες και βέλτιστες τιμές
Οι εστέρες χοληστερόλης σχηματίζονται στην HDL με τη βοήθεια του ενζύμου ακυλτρανσφεράσης χοληστερόλης λεκιθίνης. Η HDL ή οι λιποπρωτεΐνες υψηλής πυκνότητας είναι υπεύθυνες για τη μεταφορά χοληστερόλης από τους ιστούς του σώματος στο ήπαρ. Αυτή η μεταφορά είναι επίσης γνωστή ως μεταφορά αντίστροφης χοληστερόλης. Η εστεροποιημένη χοληστερόλη μπορεί να διασπάται καλά στο ήπαρ. Ωστόσο, οι εστέρες χοληστερόλης μπορούν επίσης να μεταφερθούν από το HDL στο LDL ή VLDL με ανταλλαγή με τριγλυκερίδια. Αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν επίσης εστέρες χοληστερόλης στα LDL και VLDL.
Γενικά, η HDL ονομάζεται καλή χοληστερόλη επειδή μεταφέρει χοληστερόλη στους ιστούς στο ήπαρ για να διασπάσει. Διαπιστώθηκε ότι ο κίνδυνος εμφάνισης αρτηριοσκλήρωσης και καρδιαγγειακών διαταραχών είναι χαμηλότερος με υψηλή συγκέντρωση HDL. Μερικές φορές ακόμη και μια ελαφρά παλινδρόμηση των αρτηριοσκληρωτικών αλλαγών μπορεί να παρατηρηθεί. Προκειμένου να διαλυθεί η χοληστερόλη στο ήπαρ, είναι πρώτα απαραίτητο να σπάσει ο εστερικός δεσμός μεταξύ χοληστερόλης και λιπαρού οξέος. Μια ευαίσθητη στις ορμόνες λιπάση είναι απαραίτητη για αυτό. Οι εστέρες χοληστερόλης που καταναλώνονται με τροφή κατανέμονται στα επιμέρους συστατικά τους με λιπάση ενεργοποιημένη με χολικό άλας. Αυτό απελευθερώνει τόσο τα λιπαρά οξέα όσο και τη χοληστερόλη.
Μέσα σε ένα κύτταρο, η ελεύθερη χοληστερόλη εστεροποιείται επίσης από τη λεγόμενη στερόλη-Ο-ακυλτρανσφεράση και μετατρέπεται σε μορφή αποθήκευσης ως εστέρας χοληστερόλης. Αυτό αποφεύγει τις ανεπιθύμητες ενέργειες της ελεύθερης χοληστερόλης στο κυτοσόλιο. Ωστόσο, οι συσσωρεύσεις εστέρων χοληστερόλης στους μακροφάγους ή στους λείους μυς υποδηλώνουν την έναρξη της αρτηριοσκλήρωσης.
Ασθένειες & Διαταραχές
Στα κύτταρα, δημιουργείται ισορροπία μεταξύ της σύνθεσης χοληστερόλης και της απελευθέρωσης χοληστερόλης από εστέρες χοληστερόλης. Η διάσπαση του εστέρα χοληστερόλης προκαλείται από την λεγόμενη όξινη λιπάση. Υπάρχουν δύο πολύ σπάνιες κλινικές εικόνες που σχετίζονται με την απώλεια λειτουργίας ή με τη μειωμένη δραστηριότητα της όξινης λιπάσης.
Για παράδειγμα, ένα γενετικό ελάττωμα στο χρωμόσωμα 10 επηρεάζει ένα γονίδιο που κωδικοποιεί την όξινη λιπάση. Εάν αυτό το ένζυμο αποτύχει εντελώς, ο εστέρας της χοληστερόλης δεν μπορεί πλέον να διασπάται στα λυσοσώματα. Υπάρχει μειωμένη συγκέντρωση χοληστερόλης στο κυτταρόπλασμα του κυττάρου. Αυτό σπάει τον βρόχο ελέγχου και οδηγεί σε μια ανεξέλεγκτη παραγωγή χοληστερόλης. Αυτό αυξάνει επίσης τη δραστικότητα του υποδοχέα LDL. Το κύτταρο είναι πλέον υπερφορτωμένο με χοληστερόλη, η οποία τελικά οδηγεί σε κυτταρικό θάνατο. Αυτή η ασθένεια είναι συνήθως θανατηφόρα στην πρώιμη παιδική ηλικία (από τρεις έως έξι μηνών). Η νόσος αποθήκευσης εστέρων χοληστερόλης (CEST) είναι μια πολύ πιο ήπια μορφή της νόσου.
Το ίδιο γονίδιο επηρεάζεται επίσης εδώ. Ωστόσο, η όξινη λιπάση έχει ακόμη μια υπολειμματική λειτουργία, έτσι ώστε η ασθένεια να επηρεάζει μόνο το ήπαρ. Λόγω αυτής της υπολειμματικής λειτουργίας, η διάσπαση των εστέρων χοληστερόλης μπορεί ακόμα να λάβει χώρα στα περισσότερα κύτταρα. Ωστόσο, λόγω της υψηλής μεταβολικής δραστηριότητας στο ήπαρ, η πιο αργή διάσπαση έχει επίδραση εκεί. Αυξημένες συγκεντρώσεις εστέρων χοληστερόλης αποθηκεύονται στο ήπαρ. Η νόσος εμφανίζεται συνήθως μόνο μετά την ηλικία των 18 ετών με διευρυμένο ήπαρ και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αρτηριοσκλήρωσης.
