Μεταβολισμός ζάχαρης είναι ο συνώνυμος όρος για Μεταβολισμός υδατανθράκων. Περιλαμβάνει όλες τις διεργασίες για την απορρόφηση, μετατροπή, σύνθεση και χρήση μεμονωμένων και πολλαπλών σακχάρων στον οργανισμό. Μια κοινή διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων είναι γνωστή ως σακχαρώδης διαβήτης.
Ποιος είναι ο μεταβολισμός του σακχάρου;
Ο μεταβολισμός σακχάρου βασικά ασχολείται με όλες τις μεταβολικές διεργασίες στις οποίες εμπλέκονται υδατάνθρακες. Η πιο σημαντική λειτουργία του είναι να παρέχει ενέργεια για τον οργανισμό. Το ήπαρ είναι το κεντρικό όργανο του μεταβολισμού των υδατανθράκων, ειδικά επειδή αποθηκεύει το σύνθετο γλυκογόνο υδατάνθρακες ως ενεργειακό απόθεμα.
Οι υδατάνθρακες καταναλώνονται ως απλά σάκχαρα (π.χ. γλυκόζη), διπλά σάκχαρα (δισακχαρόζη) ή πολλαπλά σάκχαρα (σύνθετοι υδατάνθρακες όπως άμυλο) μέσω τροφής και υποβάλλονται σε επεξεργασία από τον οργανισμό. Ο μεταβολισμός του σακχάρου ελέγχεται κυρίως από τις δύο ορμόνες ινσουλίνη και γλυκαγόνη. Ενώ η ινσουλίνη μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, η γλυκαγόνη την αυξάνει.
Η διάσπαση των υδατανθράκων (γλυκόλυση) σχηματίζει τη ραχοκοκαλιά ολόκληρου του μεταβολισμού. Αυτό δημιουργεί πυροσταφυλικό (το άλας του πυρουβικού οξέος), το οποίο παίζει κεντρικό ρόλο ως ενδιάμεσο προϊόν σε πολλές μεταβολικές οδούς. Εάν οι υδατάνθρακες δεν παρέχονται μέσω τροφής, η σύνθεσή τους από αμινοξέα λαμβάνει χώρα στο σώμα. Επομένως, το ανθρώπινο σώμα δεν εξαρτάται απαραίτητα από υδατάνθρακες στα τρόφιμα. Ωστόσο, ένας μεταβολισμός σακχάρου λαμβάνει χώρα επειδή η γλυκόζη παράγεται συνεχώς μέσω αυτής της μεταβολικής οδού.
Λειτουργία & εργασία
Το σώμα τροφοδοτείται με ενέργεια μέσω του μεταβολισμού του σακχάρου. Οι κύριες πηγές ενέργειας είναι οι υδατάνθρακες στα τρόφιμα. Έχουν τη μορφή μεμονωμένων σακχάρων, διπλών σακχάρων (δισακχαρίτες) και πολλαπλών σακχάρων (πολυσακχαρίτες, άμυλο).
Τα απλά και διπλά σάκχαρα είναι άμεσα σε θέση να παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό. Ωστόσο, οι πολυσακχαρίτες πρέπει πρώτα να χωριστούν σε γλυκόζη πριν απορροφηθούν από το έντερο. Η γλυκόζη εισέρχεται στο αίμα και μεταφέρεται μέσω του σώματος με την κυκλοφορία του αίματος για να τροφοδοτήσει τα όργανα με ενέργεια.
Η γλυκόζη απορροφάται μέσω των κυτταρικών μεμβρανών με τη βοήθεια της ινσουλίνης. Εάν η συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα αυξηθεί λόγω της πρόσληψης υδατανθράκων, τα νησάκια του παγκρέατος διεγείρονται για να εκκρίνουν ινσουλίνη μέσω διαφόρων ρυθμιστικών μηχανισμών. Η ινσουλίνη στη συνέχεια συνδέεται με ειδικούς υποδοχείς μεμβράνης στα κύτταρα του σώματος και κάνει τις μεμβράνες διαπερατές από τη γλυκόζη.
Εάν απαιτείται λιγότερη ενέργεια, η ινσουλίνη διασφαλίζει ότι η περίσσεια γλυκόζης απορροφάται από το ήπαρ, τους μύες και τα λιπώδη κύτταρα. Στο ήπαρ και τους μύες, τα συστατικά της γλυκόζης συναρμολογούνται στη συνέχεια για να σχηματίσουν έναν πολυσακχαρίτη (γλυκογόνο).
Το γλυκογόνο αποθηκεύεται και χρησιμοποιείται ως ενεργειακό απόθεμα όταν χρειάζεται. Στα λιπώδη κύτταρα, η γλυκόζη μετατρέπεται σε σωματικό λίπος και αποθηκεύεται εκεί ως έχει. Όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι πολύ χαμηλά, μια άλλη ορμόνη που ονομάζεται γλυκαγόνη είναι υπεύθυνη για την παραγωγή ή την απελευθέρωση γλυκόζης.
Ένα επίπεδο σακχάρου στο αίμα που είναι πολύ χαμηλό εμφανίζεται, για παράδειγμα, όταν πεινάτε, όταν έχετε υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις ή όταν η παραγωγή ινσουλίνης σας είναι πολύ υψηλή. Το Glucagon φροντίζει για τη διάσπαση του γλυκογόνου ή τη μετατροπή των αμινοξέων σε γλυκόζη. Η αλληλεπίδραση της ινσουλίνης και της γλυκαγόνης εξασφαλίζει έτσι ένα ισορροπημένο επίπεδο σακχάρου στο αίμα.
Λόγω της ικανότητας της γλυκαγόνης να σχηματίζει γλυκόζη από αμινοξέα, η πρόσληψη υδατανθράκων μέσω τροφής δεν είναι απολύτως απαραίτητη στους ανθρώπους. Η απαραίτητη βασική παροχή γλυκόζης είναι εγγυημένη για σημαντικά όργανα όπως ο εγκέφαλος σε κάθε περίπτωση. Εκτός από τη γλυκόζη, ο μεταβολισμός του σακχάρου περιλαμβάνει επίσης απλά σάκχαρα όπως φρουκτόζη ή γαλακτόζη.
Ασθένειες και παθήσεις
Σε σχέση με το μεταβολισμό του σακχάρου, ο λεγόμενος σακχαρώδης διαβήτης, επίσης γνωστός ως διαβήτης, είναι η πιο σημαντική ασθένεια. Ο διαβήτης χαρακτηρίζεται από υπερβολικά υψηλό επίπεδο σακχάρου στο αίμα, το οποίο όταν η νηστεία είναι ήδη πάνω από 126 mg / dl. Υποψιάζεται ότι το Prediabetes κυμαίνεται μεταξύ 100 και 126 mg / dl.
Η αιτία του υψηλού επιπέδου σακχάρου στο αίμα μπορεί να είναι η έλλειψη, ανεπάρκεια ή μειωμένη αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης. Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν είναι μια ομοιόμορφη ασθένεια. Για παράδειγμα, ο διαβήτης μπορεί να χωριστεί σε δύο διακριτούς τύπους:
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι χαρακτηρίζεται από την έλλειψη ή έλλειψη ινσουλίνης. Αυτή η μορφή διαβήτη είναι συχνά συγγενής ή αποκτάται νωρίς. Η ανεπάρκεια ινσουλίνης μπορεί να προκληθεί από την καταστροφή των νησιών του Langerhans από μια αυτοάνοση ασθένεια ή από την απουσία από τη γέννηση. Ο ασθενής εξαρτάται από την ινσουλίνη για τη ζωή. Διαφορετικά, η ζάχαρη δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί.
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου II συχνά αναφέρεται ως διαβήτης γήρατος επειδή συνήθως εμφανιζόταν στα γηρατειά. Σήμερα εμφανίζεται συχνά στην παιδική ηλικία ή στην εφηβεία. Η αιτία είναι η επίτευξη αντίστασης στην ινσουλίνη μέσω κακής διατροφής, παχυσαρκίας, έλλειψης άσκησης, καπνίσματος ή κατανάλωσης αλκοόλ.
Σε αυτή τη μορφή της νόσου, παράγεται ινσουλίνη, αλλά η αποτελεσματικότητά της μειώνεται επειδή υπάρχουν λιγότεροι και λιγότεροι υποδοχείς ινσουλίνης. Λόγω της αυξανόμενης αντίστασης στην ινσουλίνη, το πάγκρεας (πάγκρεας) πρέπει να παράγει όλο και περισσότερη ινσουλίνη χωρίς να πέφτει σημαντικά το επίπεδο σακχάρου στο αίμα. Ένας φαύλος κύκλος σχηματίζεται, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη εξάντληση του παγκρέατος.
Εάν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα είναι μόνιμα υψηλό, τα αιμοφόρα αγγεία και τα άκρα των νεύρων καταστρέφονται μακροπρόθεσμα. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζονται διάφορα παράπονα όπως αρτηριοσκλήρωση, διαταραχές του κυκλοφορικού στα άκρα, διαβητικά πόδια λόγω βλάβης των νεύρων, πολυνευροπάθεια, βλάβη των ματιών στην τύφλωση και πολλά άλλα.
Στα πρώτα στάδια της νόσου, το επίπεδο σακχάρου στο αίμα μπορεί να επανέλθει στο φυσιολογικό αλλάζοντας τον τρόπο ζωής σας. Ωστόσο, όταν οι εκφυλιστικές αλλαγές έχουν προχωρήσει πολύ, ο διαβήτης είναι συχνά το σημείο εκκίνησης για διάφορες χρόνιες ασθένειες. Μια δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και η άσκηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά το μεταβολισμό της ζάχαρης.
