Παλμιτικό οξύ είναι το πιο άφθονο λιπαρό οξύ εκτός από το στεατικό οξύ. Παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στους οργανισμούς των φυτών όσο και των ζώων και των ανθρώπων. Το μεγαλύτερο μέρος του παλμιτικού οξέος δεσμεύεται σε τριγλυκερίδια.
Τι είναι το παλμιτικό οξύ;
Το παλμιτικό οξύ είναι ένα πολύ κοινό κορεσμένο λιπαρό οξύ. Κορεσμένο σημαίνει ότι δεν περιέχει διπλό δεσμό στο μόριο. Σε όλα τα λίπη και τα λιπαρά έλαια, ένα υψηλό ποσοστό παλμιτικού οξέος συνδέεται με τη γλυκερίνη. Επειδή η γλυκερίνη περιέχει τρεις υδροξυλομάδες, σχηματίζει συνήθως τριπλούς εστέρες με διαφορετικά λιπαρά οξέα, τα οποία είναι γνωστά ως τριγλυκερίδια.
Το παλμιτικό οξύ αποτελείται από 16 άτομα άνθρακα που συνδέονται μεταξύ τους σε μια αλυσίδα. Από αυτά, 15 άτομα άνθρακα σχηματίζουν μόνο ενώσεις με υδρογόνο και άλλα άτομα άνθρακα. Το 16ο άτομο άνθρακα είναι μέρος μιας καρβοξυλικής ομάδας στην οποία σχηματίζεται ένας διπλός δεσμός C = O και ένας δεσμός με μια ομάδα υδροξυλίου. Η εστεροποίηση με την υδροξυλομάδα αλκοολών λαμβάνει χώρα στην καρβοξυλομάδα. Υπό αυτήν την έννοια, η γλυκερίνη αντιπροσωπεύει μια τριπλή αλκοόλη και σχηματίζει ένα τριγλυκερίδιο με τρία λιπαρά οξέα, τα οποία, ανάλογα με τη σύνθεση λιπαρών οξέων, εμφανίζονται ως ένα τυπικό λίπος ή λιπαρό έλαιο.
Εκτός από το στεατικό οξύ, το παλμιτικό οξύ είναι το κύριο συστατικό αυτής της κατηγορίας ουσιών. Είναι ένα από τα λιπαρά οξέα μεταξύ πολλών. Ωστόσο, παίζει ιδιαίτερο ρόλο σε αυτό. Εμφανίζεται ως το κύριο ενδιάμεσο προϊόν στο μεταβολισμό πολλών οργανισμών. Όπως όλα τα λιπαρά οξέα, το παλμιτικό οξύ δημιουργείται σταδιακά προσθέτοντας δύο άτομα άνθρακα σε μια επαναλαμβανόμενη διαδικασία. Στη φύση, το παλμιτικό οξύ βρίσκεται κυρίως συνδεδεμένο. Σε ελεύθερη μορφή, ωστόσο, σχηματίζει άχρωμες, κρυσταλλικές νιφάδες, οι οποίες λιώνουν στους 61-64 βαθμούς και εξατμίζονται στους 351 βαθμούς.
Είναι τόσο καλό όσο το αδιάλυτο στο νερό, ενώ έχει καλή διαλυτότητα σε πολλούς οργανικούς διαλύτες. Ο όρος παλμιτικό οξύ προέρχεται από φοινικέλαιο, επειδή αυτό το λιπαρό οξύ είναι ιδιαίτερα κοινό εκεί.
Λειτουργία, εφέ & εργασίες
Το παλμιτικό οξύ παίζει σημαντικό ρόλο στη δομή όλων των οργανισμών. Εμφανίζεται κυρίως στα τριγλυκερίδια τόσο σε φυτικούς όσο και σε ζωικούς οργανισμούς. Εκεί χρησιμεύει ως το κύριο κατάστημα ενέργειας μαζί με άλλα λιπαρά οξέα και γλυκερίνη. Επιπλέον, όλες οι κυτταρικές μεμβράνες αποτελούνται από φωσφολιπίδια.
Τα φωσφολιπίδια σχηματίζονται με την εστεροποίηση λιπαρών οξέων με φωσφορικό οξύ. Περιέχουν επίσης παλμιτικό οξύ ως κύριο συστατικό. Τα φωσφολιπίδια έχουν τόσο λιπόφιλο όσο και υδρόφιλο μοριακό συστατικό. Το φωσφορικό οξύ δρα ως το υδρόφιλο μέρος, ενώ τα λιπαρά οξέα, συμπεριλαμβανομένου του παλμιτικού οξέος, αντιπροσωπεύουν το λιπόφιλο μέρος. Αυτή η ιδιαιτερότητα επιτρέπει στα φωσφολιπίδια να διαφοροποιούνται μεταξύ διαφορετικών φάσεων και ταυτόχρονα μεσολαβεί στη μετάβαση φάσης διαφορετικών ουσιών. Πάνω απ 'όλα, προκαλούν τον διαχωρισμό των κυττάρων από τον ενδοκυτταρικό χώρο, έτσι ώστε σημαντικές βιοχημικές διεργασίες να μπορούν να πραγματοποιούνται χωρίς διαταραχές εντός των κυττάρων.
Όπως προαναφέρθηκε, το παλμιτικό οξύ είναι επίσης το κύριο συστατικό των τριγλυκεριδίων, τα οποία χρησιμεύουν ως αποθήκες ενέργειας για τον οργανισμό. Σε περιόδους υπερβολικής τροφής, τα αποθέματα λίπους συσσωρεύονται, με μια νέα σύνθεση λιπαρών οξέων να λαμβάνει χώρα κυρίως. Το παλμιτικό οξύ είναι το πρώτο λιπαρό οξύ που σχηματίζεται κατά τη διάρκεια της λιπογένεσης. Χρησιμεύει ως πρώτη ύλη για τη σύνθεση υψηλότερων λιπαρών οξέων. Εάν υπάρχει έλλειψη τροφής, αυτά τα αποθέματα λίπους και έτσι τα λιπαρά οξέα διασπώνται σταδιακά ξανά. Το παλμιτικό οξύ χρησιμεύει έτσι ως σημείο εκκίνησης για το σχηματισμό ανώτερων λιπαρών οξέων και έτσι για τη δημιουργία τριγλυκεριδίων ως ενεργειακών αποθεμάτων και φωσφολιπιδίων ως το κύριο συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών.
Εκπαίδευση, εμφάνιση, ιδιότητες και βέλτιστες τιμές
Το παλμιτικό οξύ εμφανίζεται παντού. Κάθε οργανισμός εξαρτάται από το παλμιτικό οξύ. Τόσο το φυτό όσο και ο ζωικός ή ανθρώπινος οργανισμός είναι σε θέση να παράγουν παλμιτικό οξύ. Κατά τη διάρκεια της λιπογένεσης, μονάδες δύο ατόμων άνθρακα συνδέονται κάθε μία στην αλυσίδα άνθρακα. Ως αποτέλεσμα, τα λιπαρά οξέα συνήθως αποτελούνται από αλυσίδες ζυγών αριθμών.
Στην περίπτωση του παλμιτικού οξέος υπάρχουν 16 άτομα άνθρακα. Το λάδι Stillingia περιέχει μια ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα παλμιτικού οξέος (60-70 τοις εκατό). Το λάδι Stillingia λαμβάνεται από το ανθοφόρο φυτό Stillingia sylvatica, το οποίο προέρχεται από τις νοτιοανατολικές ΗΠΑ. Το φοινικέλαιο, με τη σειρά του, περιέχει μεταξύ 41 και 46 τοις εκατό παλμιτικό οξύ. Αυτό ακολουθείται από βόειο κρέας, λαρδί, λίπος βουτύρου και βούτυρο κακάο με έως και 30 τοις εκατό. Το βαμβακέλαιο και το έλαιο αβοκάντο είναι επίσης πλούσιο σε παλμιτικό οξύ. Το αποθέματος λίπους στους ανθρώπους περιέχει μεταξύ 20 και 30 τοις εκατό αυτού του λιπαρού οξέος. Το παλμιτικό οξύ χρησιμοποιείται επίσης σε καλλυντικά προϊόντα και σαπούνια. Κέρδισε τη φήμη ως σημαντική πρώτη ύλη για την παραγωγή ναπαλμών.
Ασθένειες & Διαταραχές
Το παλμιτικό οξύ είναι ένα κορεσμένο λιπαρό οξύ και, σύμφωνα με τις συμβατικές πεποιθήσεις, η υπερβολική κατανάλωση θα πρέπει να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα με τις επακόλουθες συνέπειες. Ωστόσο, έχουν ληφθεί αντιφατικά αποτελέσματα σε διάφορες μελέτες.
Έχει ακόμη αποδειχθεί ότι τα κορεσμένα λιπαρά οξέα όπως το παλμιτικό οξύ αυξάνουν τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, αλλά όχι μόνο η κακή χοληστερόλη LDL αλλά και η καλή χοληστερόλη HDL αυξάνονται. Δεδομένου ότι η σχέση τους μεταξύ τους δεν αλλάζει, η υψηλότερη κατανάλωση παλμιτικού οξέος δεν επηρεάζει την υγεία σύμφωνα με ορισμένες μελέτες. Ωστόσο, η αναλογία κορεσμένων προς ακόρεστα λιπαρά οξέα παίζει επίσης ρόλο. Ωστόσο, αυτή η αναλογία μετατοπίζεται υπέρ των κορεσμένων λιπαρών οξέων και της πρώτης ύλης τους παλμιτικού οξέος, ειδικά με ενισχυμένη διατροφή με υδατάνθρακες, καθώς τα κορεσμένα λιπαρά οξέα σχηματίζονται πάντα πρώτα.
Αυτά μπορούν να μετατραπούν μόνο σε ακόρεστα λιπαρά οξέα. Ωστόσο, αυτός ο μηχανισμός βιοχημικής αντίδρασης είναι περιορισμένος στον ανθρώπινο οργανισμό, έτσι ώστε μια υπερβολική διατροφή με υδατάνθρακες να παράγει περισσότερο παλμιτικό οξύ, γεγονός που οδηγεί σε διαταραχή της αναλογίας κορεσμένων προς ακόρεστων λιπαρών οξέων. Ως αποτέλεσμα, αναπτύσσονται αντίσταση στην ινσουλίνη, τοξικές επιδράσεις στο πάγκρεας, επιβράδυνση της καύσης λίπους και προ-φλεγμονώδεις διεργασίες.
