Οστικός ιστός

Οστικός ιστός είναι ένας ιδιαίτερα ισχυρός συνδετικός και υποστηρικτικός ιστός. Σχηματίζει τον ανθρώπινο σκελετό. Υπάρχουν μεταξύ 208 και 212 οστά στο σώμα, τα οποία αποτελούνται από οστικό ιστό.

Τι είναι ο ιστός των οστών;

Τα οστά αποτελούνται από διαφορετικούς ιστούς. Ο οστικός ιστός δίνει στο οστό τη σταθερότητα του. Ανήκει στους συνδετικούς και υποστηρικτικούς ιστούς και αποτελείται, μεταξύ άλλων, από τα οστά των κυττάρων. Ανάλογα με τη χωρική διάταξη, μπορεί να γίνει διάκριση μεταξύ του υφαντού οστού και του ελάσματος οστού στον ιστό των οστών. Όταν ένα κόκαλο σπάει, ονομάζεται κάταγμα.

Ανατομία & δομή

Ο οστικός ιστός αποτελείται από κύτταρα οστών που είναι ενσωματωμένα σε μια μήτρα οστού. Τα οστά κύτταρα ονομάζονται επίσης οστεοκύτταρα. Τα οστεοκύτταρα είναι μονοπύρηνα κύτταρα και προέρχονται από οστεοβλάστες, οι οποίοι περιτοιχίζονται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των οστών.

Οι οστεοβλάστες είναι κύτταρα που είναι υπεύθυνα για το σχηματισμό οστών. Η μήτρα των οστών αποτελείται από 25% νερό, 30% οργανικές ουσίες και 45% ανόργανες ουσίες. Τα οργανικά συστατικά αποτελούνται από 95% κολλαγόνο τύπου 1 και 5% από τις λεγόμενες πρωτεογλυκάνες. Οι πρωτεογλυκάνες είναι γλυκοσυλιωμένες γλυκοπρωτεΐνες που χρησιμεύουν στη σταθεροποίηση των οστεοκυττάρων. Οι μη κολλαγόνες πρωτεΐνες όπως η οστεονεκτίνη, η οστεοποντίνη ή η οστεοκαλσίνη είναι επίσης μέρος της οργανικής μήτρας οστού σε μικρό βαθμό. Το κολλαγόνο στην οργανική μήτρα σχηματίζει ινίδια κολλαγόνου με υψηλή αντοχή σε εφελκυσμό. Οι κρύσταλλοι υδροξυαπατίτη προσκολλώνται σε αυτούς.

Σε μικρό βαθμό, τα κιτρικά μόρια είναι επίσης ενσωματωμένα στο οστό. Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο τα ινίδια κολλαγόνου διατάσσονται χωρικά, μιλάμε για υφαντά οστά ή ελασματοειδή οστά. Τα οστά κύτταρα κατανέμονται ακανόνιστα στα υφαντά οστά. Οι ίνες κολλαγόνου ευθυγραμμίζονται σε δέσμες. Τα πλεγμένα οστά είναι μάλλον σπάνια στο ανθρώπινο σώμα. Εμφανίζονται μόνο στο οιδώδες οστό, στα οστά και στα άκρα των κρανιακών ραμμάτων.

Τα οστά οστού αποτελούνται από διάφορα στρώματα. Τα ινίδια κολλαγόνου ευθυγραμμίζονται με τον ίδιο τρόπο σε αυτά τα στρώματα.

Λειτουργία & εργασίες

Ο οστικός ιστός δίνει τη σταθερότητα των οστών. Τα οστά με τη σειρά τους εξασφαλίζουν σταθερότητα σε όλο το σώμα. Με την πρώτη ματιά, δεν υποψιάζεται κανείς ότι αυτό το στιβαρό ύφασμα ανακαινίζεται συνεχώς. Μαθηματικά, ένα άτομο λαμβάνει έναν εντελώς νέο σκελετό σχεδόν κάθε επτά χρόνια. Αυτές οι δυναμικές διαδικασίες κάνουν το οστό απίστευτα προσαρμόσιμο. Ο ιστός των οστών πρέπει να είναι τόσο προσαρμόσιμος επειδή εκτίθεται συνεχώς σε νέα φορτία.

Για παράδειγμα, η άσκηση ή το βαρύ βάρος κάνουν τα οστά παχύτερα. Αντίθετα, όταν υπάρχει έλλειψη άσκησης και άσκησης, γίνονται πιο αδύναμα και αδύναμα. Στην περίπτωση ελαττωμάτων των οστών (π.χ. κατάγματα), οι διαδικασίες αναδιαμόρφωσης γίνονται όλο και περισσότερο. Οι οστεοκλάστες και οι οστεοβλάστες είναι υπεύθυνοι για αυτές τις διαδικασίες συσσώρευσης και διάσπασης. Ο παλιός και περιττός οστικός ιστός διαλύεται από τους οστεοκλάστες. Αυτό δημιουργεί ένα προσωρινό κενό στις δοκίδες. Οι οστεοβλάστες ανεβαίνουν και γεμίζουν αυτό το κενό με νέο οστικό ιστό.

Στον υγιή μεταβολισμό των οστών υπάρχει ισορροπία μεταξύ σχηματισμού οστού και απορρόφησης οστού. Οι οστεοβλάστες και οι οστεοκλάστες βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία μεταξύ τους. Για παράδειγμα, οι οστεοβλάστες μπορούν να παράγουν ουσίες που αυξάνουν ή επιβραδύνουν τη δραστηριότητα των οστεοκλαστών. Εάν παρεμποδίζεται η συνεργασία μεταξύ οστεοκλαστών και οστεοβλαστών, μπορεί να αναπτυχθούν διάφορες ασθένειες.

Ασθένειες

Στην οστεοπόρωση, οι οστεοκλάστες εργάζονται σκληρότερα. Οι οστεοβλάστες δεν μπορούν πλέον να γεμίσουν τα κενά που προκύπτουν με την ουσία των οστών. Τα οστά γίνονται πορώδη.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η οστεοπόρωση είναι ευρέως γνωστή ως οστική απώλεια. Η μειωμένη οστική πυκνότητα αυξάνει τον κίνδυνο θραύσης των οστών. Στην οστεοπόρωση, μπορεί κανείς να κάνει διάκριση μεταξύ πρωτογενούς και δευτερογενούς οστεοπόρωσης. Η πρωτογενής οστεοπόρωση εμφανίζεται χωρίς εμφανή αιτία. Αυτή η μορφή απαντάται κυρίως σε ηλικιωμένες γυναίκες. Μετά την εμμηνόπαυση, ο κίνδυνος ασθένειας αυξάνεται.

Η δευτερογενής οστεοπόρωση είναι συννοσηρότητα με άλλες ασθένειες. Οι ενδοκρινικές αιτίες επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα. Για παράδειγμα, η δευτερογενής οστεοπόρωση μπορεί να συμβεί στο πλαίσιο του συνδρόμου Cushing ή του υπερπαραθυρεοειδισμού. Η οστεοπόρωση μπορεί επίσης να προκληθεί από διαταραχές του μεταβολισμού των οστών. Τέτοιες μεταβολικές αιτίες είναι, για παράδειγμα, η ομοκυστεουρία ή ο σακχαρώδης διαβήτης.

Πολλά φάρμακα έχουν επίσης παρενέργειες στο οστικό σύστημα. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, γλυκοκορτικοειδή, ηπαρίνη ή καθαρτικά. Η οστεοπόρωση εμφανίζεται επίσης σε καρκινικές παθήσεις του οστικού συστήματος. Η ασθένεια είναι αρχικά εντελώς χωρίς συμπτώματα. Τα συμπτώματα γίνονται αισθητά μόνο σε μεταγενέστερα στάδια της νόσου. Υπάρχουν πόνοι στην πλάτη, καμπούρες, απώλεια μεγέθους και επίσης αυξημένα κατάγματα.

Η οστεομαλακία είναι επίσης μια ασθένεια που επηρεάζει τον ιστό των οστών. Εδώ διαταράσσεται η ορυκτοποίηση του οστού. Στα παιδιά, η οστεομαλακία είναι γνωστή ως ραχίτιδα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ασθένεια προκαλείται από ανεπάρκεια βιταμίνης D. Οι διαταραχές στον μεταβολισμό της βιταμίνης D μπορούν επίσης να προκαλέσουν οστεομαλακία. Το κύριο σύμπτωμα της οστικής νόσου είναι ο γενικευμένος πόνος στα οστά. Συχνά αυτά παρερμηνεύονται ως ρευματικά παράπονα. Το στήθος, η σπονδυλική στήλη και οι μηροί επηρεάζονται ιδιαίτερα από τον πόνο. Τα ευρήματα ακτίνων Χ είναι παρόμοια με αυτά της οστεοπόρωσης.

Κάποιος μιλάει για κάταγμα όταν η συνέχεια του οστικού ιστού διακόπτεται πλήρως ή εν μέρει. Ως αποτέλεσμα αυτής της διαίρεσης, η σταθερότητα του οστού χάνεται. Τα συμπτώματα ενός κατάγματος οστών ονομάζονται σημάδια κατάγματος. Τα μη ασφαλή σημεία καταγμάτων περιλαμβάνουν πόνο, πρήξιμο, μώλωπες και περιορισμένη κινητικότητα. Τα ασφαλή σημεία καταγμάτων περιλαμβάνουν αξονικές εσφαλμένες ευθυγραμμίσεις του οστού, θόρυβες τριβής, ανώμαλη κινητικότητα και, στην περίπτωση ανοιχτού κατάγματος, ορατά θραύσματα οστών.

Τα λεγόμενα κατάγματα του πράσινου ξύλου μπορεί να εμφανιστούν ειδικά στα παιδιά. Η ανάπτυξη των οστών δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί σε νεαρή ηλικία, έτσι ώστε το οστό να μπορεί να αντιδράσει με ελαστική παραμόρφωση όταν εφαρμόζεται μια συγκεκριμένη δύναμη. Το οστό στρίβει, αλλά χωρίς να βλάπτει το περιόστεο.